پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان
جمعه، سیزدهم شهریورماه 1394 (چهارم سپتامبر 2015)، دکتر غلامعلی حدّاد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس بنیاد سعدی، در دومین روز حضور خود در تاجیکستان، به دعوت دکتر گوهر شراف‌زاده در کمیتۀ زبان و اصطلاحات حکومت جمهوری تاجیکستان حضور یافت.
در این دیدار که با همراهی حسن قریبی، رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی و نمایندۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مراکز علمی و فرهنگی تاجیکستان صورت گرفت، از دکتر حدّاد با مراسم سنّتی پیشوازگیری تاجیکان استقبال شد.
در ابتدای این دیدار که با حضور نمایندۀ وزارت امور خارجۀ جمهوری تاجیکستان برگزار شد، دکتر شراف‌زاده ضمن معرفی فعالیت‌های کمیتۀ زبان و شعبه‌های آن، بر بهره‌گیری از بیست سال تجربۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در معادل‌گزینی، اجرای اصول و ضوابط واژه‌گزینی و همچنین تبادل و آموزش کارشناس در این حوزه تأکید کرد.
دکتر غلامعلی حدّاد عادل نیز با اظهار خشنودی از تصمیم دولت تاجیکستان برای تأسیس این کمیته آمادگی فرهنگستان را برای هرگونه همکاری اعلام کرد و پذیرش یک دانشجو از کمیتۀ زبان و اصطلاحات در نخستین دورۀ برگزاری کارشناسی ارشد رشتۀ واژه‌گزینی را نوید آغاز همکاری‌های آموزشی دوجانبه دانست.
همچنین دکتر حدّاد عادل از تصمیم کمیتۀ زبان در انتشار هزارواژه‌های فرهنگستان، با دو خط به همراه معادل روسی آن، که در نخستین جلسۀ مشترک رئیس پژوهشگاه فرهنگ فارسی ـ تاجیکی به تصویب رسیده بود، قدردانی کرد.
وی در بخشی از سخنان خود اظهار علاقه کرد که زبان علمی و اداری و رسمی تاجیکستان و ایران افغانستان هرچه بیشتر به هم نزدیک شود، به‌صورتی‌که اگر کتابی در ایران منتشر شد آن را در تاجیکستان بخوانند و بفهمند و همین‌طور ایرانی‌ها بتوانند از کتاب‌های منتشرشده در تاجیکستان بهره‌مند شوند. وی در این باره افزود: همان طور که می‌دانیم در کشورهای عربی اختلاف لهجه میان مصر و لبنان و تونس وجود دارد، اما زبان رسمی عربی یکی است؛ یعنی اگر کتابی در بغداد منتشر شود اصطلاحاتش در بیروت و قاهره تفاوتی ندارد و مفهوم آن درک می‌شود. ما باید تلاش کنیم تا این اتفاق در کشورهای فارسی زبان نیز روی دهد.
وی در بخش دیگر سخنان خود اظهار کرد: ما باید از توانایی زبانی موجود در تاجیکستان و شما از توانایی‌های ایران و هر دو از افغانستان استفاده کنیم تا بهترین واژه‌هایمان را انتخاب کنیم و زبان و نوشته‌هایمان را یک‌دست کنیم. این امید ماست که باید برای تحقق آن همکاری‌های خود را افزایش دهیم.
حسن قریبی نیز در این نشست با تأکید بر ضرورت همگون‌سازی واژه‌‌ها در کشورهای فارسی‌زبان، توجه کمیتۀ زبان و اصطلاحات حکومت تاجیکستان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی را به تمرکز بر تقویت زبان گفتگو در کنار زبان علم جلب کرد. وی همچنین با توجه غنای لهجه‌ها و گویش‌ها در تاجیکستان، بر اهمیت و ضرورت نقش کمیتۀ زبان در تعیین و تثبیت زبان معیار در تاجیکستان تأکید کرد.
دیدار از شعبه‌های مختلف این کمیته و سخنرانی برای پژوهشگران و کارشناسان آن از برنامه‌های دیگر این دیدار بود.
Ҷумъа, 4 сентябри соли 2015 (13 шаҳривармоҳи соли 1394 ҳ.) доктор Ғуломалӣ Ҳаддоди Одил – раиси Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ ва раиси Бунёди «Саъдӣ» дар дувумин рӯзи ҳузури худ дар Тоҷикистон ба даъвати доктор Гавҳар Шарофзода дар Кумитаи забон ва истилоҳоти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳузур ёфт.
Дар ин дидор, ки бо ҳамроҳии Ҳасани Қарибӣ – раиси Пажӯҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикӣ ва намояндаи Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ дар марказҳои илмӣ ва фарҳангии Тоҷикистон сурат гирифт, аз доктор Ҳаддод бо маросими суннатии пешвозгирии тоҷикон истиқбол шуд.
Дар ибтидои ин дидор, ки бо ҳузури намояндаи Вазорати умури хориҷаи Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор шуд, доктор Шарофзода зимни муаррифии фаъолиятҳои Кумитаи забон ва шуъбаҳои он, бар баҳрагирӣ аз бист соли таҷрибаи Фарҳангистони забон ва адаби форсӣ дар муодилгузинӣ, иҷрои усул ва завобити вожагузинӣ ва ҳамчунин, табодул ва омӯзиши коршинос дар ин ҳавза таъкид кард.
Доктор Ғуломалӣ Ҳаддоди Одил низ бо изҳори хушнудӣ аз тасмими давлати Тоҷикистон барои таъсиси ин Кумита омодагии Фарҳангистонро барои ҳар гуна ҳамкорӣ эълом кард ва пазириши як донишҷӯ аз Кумитаи забон ва истилоҳот дар нахустин давраи баргузории коршиносии аршади риштаи вожагузиниро навиди оғози ҳамкориҳои омӯзишии дуҷониба донист.
Ҳамчунин, доктор Ҳаддоди Одил тасмими Кумитаи забон дар интишори ҳазорвожаҳои Фарҳангистон бо ду хат ба ҳамроҳи муодили русии он, ки дар нахустин ҷаласаи муштараки раиси Пажӯҳишгоҳи фарҳанги форсӣ-тоҷикӣ ба тасвиб расида буд, қадрдонӣ кард.
Вай дар бахше аз суханони худ изҳори алоқа кард, ки забони илмиву идорӣ ва расмии Тоҷикистон ва Эрону Афғонистон ҳар чи бештар ба ҳам наздик шавад, ба сурате, ки агар китобе дар Эрон мунташир шуд, онро дар Тоҷикистон бихонанду бифаҳманд ва ҳамин тавр, эрониҳо битавонанд аз китобҳои мунташиршуда дар Тоҷикистон баҳраманд шаванд. Вай дар ин бора афзуд: «Ҳамон тавр, ки медонем, дар кишварҳои арабӣ ихтилофи лаҳҷа миёни Миср ва Лубнону Тунис вуҷуд дорад, аммо забони расмии арабӣ якест, яъне агар китобе дар Бағдод мунташир шавад, истилоҳоташ дар Бейрут ва Қоҳира тафовуте надорад ва мафҳуми он дарк мешавад. Мо бояд талош кунем, то ин иттифоқ дар кишварҳои форсизабон низ рӯй диҳад».
Вай дар бахши дигар аз суханони худ изҳор кард: «Мо бояд аз тавоноии забонии мавҷуд дар Тоҷикистон ва шумо аз тавоноиҳои Эрон ва ҳарду аз Афғонистон истифода кунем, то беҳтарин вожаҳоямонро интихоб кунем ва забону навиштаҳоямонро якдаст кунем. Ин умеди мост, ки бояд барои таҳаққуқи он ҳамкориҳои худро афзоиш диҳем».
Ҳасани Қарибӣ низ дар ин нишаст бо таъкид бар зарурати ҳамгунсозии вожаҳо дар кишварҳои форсизабон, таваҷҷуҳи Кумитаи забон ва истилоҳоти Ҳукумати Тоҷикистон ва Фарҳангистони забон ва адаби форсиро ба тамаркуз бар тақвияти забони гуфтугӯ дар канори забони илм, ҷалб кард. Вай ҳамчунин, бо таваҷҷуҳ ба ғанои лаҳҷаҳо ва гӯишҳо дар Тоҷикистон, бар аҳамият ва зарурати нақши Кумитаи забон дар таъйин ва тасбити забони меъёр дар Тоҷикистон таъкид кард.
Дидор аз шуъбаҳои мухталифи Кумита ва суханронӣ барои пажӯҳишгарон ва коршиносони он аз барномаҳои дигари ин дидор буд.
