پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان پژوهشگاه فرهنگ فارسی تاجیکی | سفارت جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست هفتگی شهر کتاب در روز سه‌شنبه ۱۳شهریورماه با عنوان «عصری با فردوس اعظم» در موضوع نقد و بررسی سروده‌های فردوس اعظم، با حضور علی‌اصغر محمدخانی، ناصر فیض، ابراهیم خدایار و مریم مقدم در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.
علی اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب، در ابتدای نشست به موضوع نشست اشاره کرد و گفت: تحولات ادبی تاجیکستان و افغانستان برای ما بسیار اهمیت دارد، چرا که این کشورها با ایران پیشینه فرهنگی مشترک دارند، بنابراین مهم است بدانیم که در حوزه شعر و داستان و نقد ادبی در تاجیکستان چه می‌گذرد.
ابراهیم خدایار، دیگر سخنران نشست، در سخنرانی خود با عنوان «پیوند زبان و وطن در غزل فردوس اعظم» به دوره زندگی شاعران معاصر تاجیکستان اشاره کرد و گفت: فردوس اعظم و ده‌ها شاعر جوان تاجیک دیگر در تاجیکستان که عموماً کمتر از ۳۵ سال دارند، محصول تئوری خود‌آگاهی و خودباوری عصر استقلال هستند. در این میان، غزل فردوس اعظم علاوه بر محتوا که پیوسته با ارجاع به گذشته تاریخی و وطن مشترک تاریخی و فرهنگی با ایرانی‌تباران و فارسی‌زبانان برجسته می‌نماید، به دلیل تکیه آگاهانه به زبان معیار فارسی و استفاده از امکانات آن ویژگی خاصی دارد. این شاعر غزلسرا همانند شاعران دهه چهل در ایران، آگاهانه در پی تنفس در وطن تاریخی و فرهنگی مشترک با فارسی‌زبانان و آریایی‌تباران است، به همین منظور قالب غزل را در خدمت تبیین اهداف اجتماعی خود در آورده و با ارجاع مکرر به گذشته، مخاطب را به یاد‌آوری و بازسازی گذشته پرشکوه دعوت می‌کند.
ناصر فیض از شاعران معاصر و طناز ایران، شعر و زبان رایج در ایران امروز را صیقل‌خورده ترین نوع بیان دانست و افزود: به همین اعتبار، شاعران تاجیکی گرایش بسیاری به شعر ایران داشتند و از ساختار و عنوان کتاب‌هایشان هم پیداست که بیشتر به صورت شعر ایران توجه داشتند تا محتوای آن در اشعار فردوس اعظم رگه‌هایی از سبک هندی صائب و کلیم کاشانی دیده می‌شود یعنی ساختار شعر او هندی است اما نه آن ساختار هندی که ما انتظار داریم و از بیدل به جا مانده است.
وی در پایان گفت: به نظر من فردوس اعظم یکی از موفق‌ترین شاعران تاجیکستان است. چرا که زمانی که شعر او را می‌خوانیم، کمتر با زبان و شعر او احساس بیگانگی می‌کنیم… اینجاست که گسترش زبان فارسی معنا پیدا می‌کند.
مریم مقدم، آخرین سخنران نشست، ضمن رساندن پیام تشکر فردوس اعظم به برگزارکنندگان و حاضران در نشست، به نقد فرم‌چاپ مجموعه شعر «آیین آیینه» فردوس اعظم پرداخت. وی در ادامۀ سخنانش افزود: اندیشه فردوس اعظم اندیشه ایرانشهری است و صراحتاً خود را ریزه‌خوار شعر فارسی و پاره تن ایران فرهنگی می‌داند. مقدم در بیان محتوای شعر فردوس اعظم، او را یک شاعر عاشق پیشه خواند و گفت: این شاعر تاجیکی عاشقانه بسیار گفته و عاشقانه‌های او از شعر اجتماعی‌اش روان‌تر است.
وی در پایان از نگارش رمان فردوس اعظم خبر داد و ابراز امیدواری کرد که این شاعر تاجیکی همان‌گونه که در شعر موفق بوده است در نویسندگی هم موفق باشد و جایگاهی کسب کند.
به روایت وبگاه: http://www.ibna.ir
Ба гузориши хабаргузории «Китоби Эрон» (ИБНО), нишасти ҳафтагии «Шаҳри китоб» дар рӯзи сешанбе, 4 сентябр бо унвони «Асре бо Фирдавси Аъзам» дар мавзӯъи нақду баррасии сурудаҳои Фирдавси Аъзам, бо ҳузури Алиасғари Муҳаммадхонӣ, Носири Файз, Иброҳими Худоёр ва Марями Муқаддам дар Маркази фарҳангии «Шаҳри китоб» баргузор шуд.
Алиасғари Муҳаммадхонӣ – муовини фарҳангӣ ва байналмилали «Шаҳри китоб», дар ибтидои нишаст ба мавзӯъи нишаст ишора кард ва гуфт: «Таҳаввулоти адабии Тоҷикистон ва Афғонистон барои мо бисёр аҳаммият дорад, чаро, ки ин кишварҳо бо Эрон пешинаи фарҳангии муштарак доранд, бино бар ин муҳим аст бидонем, ки дар ҳавзаи шеъру достон ва нақди адабӣ дар Тоҷикистон чӣ мегузарад.
Иброҳими Худоёр, дигар суханрони нишаст, дар суханронии худ бо унвони «Пайванди забон ва ватан дар ғазали Фирдавси Аъзам», ба давраи зиндагии шоирони муосири Тоҷикистон ишора кард ва гуфт: «Фирдавси Аъзам ва даҳҳо шоири ҷавони тоҷики дигар дар Тоҷикистон, ки умуман камтар аз 35 сол доранд, маҳсули теории худогоҳӣ ва худбоварии асри истиқлол ҳастанд. Дар ин миён, ғазали Фирдавси Аъзам илова бар муҳтаво, ки пайваста бо ирҷоъ ба гузаштаи таърихӣ ва ватани муштараки таърихӣ ва фарҳангӣ бо эронитаборон ва форсизабонон барҷаста менамояд, ба далели такяи огоҳона ба забони меъёри форсӣ ва истифода аз имконоти он, вежагии хоссе дорад. Ин шоири ғазалсаро, ҳамонанди шоирони даҳаи чиҳил дар Эрон, огоҳона дар пайи танаффус дар ватани таърихӣ ва фарҳангии муштарак бо форсизабонон ва ориёитаборон аст, ба ҳамин манзур, қолиби ғазалро дар хидмати табйини аҳдофи иҷтимоии худ дароварда ва бо ирҷоъи мукаррар ба гузашта, мухотабро ба ёдоварӣ ва бозсозии гузаштаи пуршукӯҳ даъват мекунад.
Носири Файз – аз шоирони муосир ва таннози Эрон, шеър ва забони роиҷ дар Эрони имрӯзро сайқалхӯрдатарин навъи баён донист ва афзуд: «Ба ҳамин эътибор, шоирони тоҷикӣ гароиши бисёре ба шеъри Эрон доштанд ва аз сохтор ва унвони китобҳояшон ҳам пайдост, ки бештар ба сурати шеъри Эрон таваҷҷуҳ доштанд, то муҳтавои он. Дар ашъори Фирдавси Аъзам рагаҳое аз сабки ҳиндии Соиб ва Калими Кошонӣ дида мешавад, яъне сохтори шеъри ӯ ҳиндӣ аст, аммо на он сохтори ҳиндӣ, ки мо интизор дорем ва аз бедил ба ҷо мондааст.
Вай дар поён гуфт: «Ба назари ман, Фирдавси Аъзам яке аз муваффақтарин шоирони Тоҷикистон аст. Чаро, ки замоне, ки шеъри ӯро мехонем, камтар бо забон ва шеъри ӯ эҳсоси бегонагӣ мекунем… Ин ҷост, ки густариши забони форсӣ маъно пайдо мекунад».
Марями Муқаддам – охирин суханрони нишаст, зимни расондани паёми ташаккури Фирдавси Аъзам ба баргузоркунандагон ва ҳозирон дар нишаст, ба нақди форми чопи маҷмӯаи шеъри «Оини оина»-и Фирдавси Аъзам пардохт. Вай дар идомаи суханонаш афзуд: «Андешаи Фирдавси Аъзам андешаи Эроншаҳрӣ аст ва сароҳатан худро резахори шеъри форсӣ ва пораи тани Эрони фарҳангӣ медонад». Муқаддам дар баёни муҳтавои шеъри Фирдавси Аъзам, ӯро як шоири ошиқпеша хонд ва гуфт: «Ин шоири тоҷикӣ ошиқона бисёр гуфта ва ошиқонаҳои ӯ аз шеъри иҷтимоиаш равонтар аст».
Вай дар поён аз нигориши романи Фирдавси Аъзам хабар дод ва ибрози умедворӣ кард, ки ин шоири тоҷикӣ ҳамон гуна, ки дар шеър муваффақ будааст, дар нависандагӣ ҳам муваффақ бошад ва ҷойгоҳе касб кунад.
Ба ривояти вебгоҳи http://www.ibna.ir
